โรสแมรี

 “โรสแมรี" คือพืชสมุนไพรชนิดหนึ่ง เป็นพืชที่มีจุดกำเนิดในแถบเมดิเตอร์เรเนียน เป็นพืชที่ชาวยุโรปและอเมริการู้จักกันอย่างดีในรูปแบบของดอกไม้หอมที่ใช้ประดับในห้องนอน ห้องนั่งเล่นเพื่อความผ่อนคลาย หรือใช้ใบโรสแมรีเพื่อปรุงรสเพิ่มกลิ่นในอาหาร เป็นต้น

ในประเทศไทย “โรสแมรี” รู้จักกันมากในรูปแบบของการใช้น้ำมันหอมระเหยในการผลิตเครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์สำหรับบำรุงผิว ซึ่งมีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์และผ่อนคลาย รวมถึงประโยชน์จากน้ำมันหอมระเหยที่ดีต่อร่างกาย

โรสแมรีเป็นสมุนไพรที่ได้รับการยอมรับว่าสามารถใช้บำรุงสมอง บำรุงความจำได้ ก่อนที่จะถูกนำมาเป็นเครื่องเทศเสียอีก ตั้งแต่สมัยยุคกรีกโบราณมาแล้ว ที่โรสแมรีเป็นสมุนไพรเพื่อบำรุงความจำ ในสมัยก่อนนักเรียนและนักศึกษาจะนำกิ่งไม้ของต้นโรสแมรีมาทัดหูในระหว่างการท่องหนังสือเตรียมสอบ และยังมีเรื่องเล่าว่าชาวกรีกที่ไปร่วมงานศพ หลังเสร็จพิธีก็จะโปรยดอกโรสแมรีลงในหลุมศพ เพื่อเป็นการแสดงถึงความไว้อาลัย เพราะโรสแมรีคือสัญลักษณ์ของการจดจำ ในสมัยทิวดอร์ของอังกฤษ เซอร์โทมัส มอร์คงเขียนว่า เขาปลูกโรสแมรีไว้ในสวนเพราะมันเป็น ‘สมุนไพรเพื่อความทรงจำ’ แม้แต่เชกสเปียร์ก็รู้จักสรรพคุณเสริมความจำของโรสแมรี เขาเขียนถึงโอฟีเลียในเรื่องแฮมเลตว่า “ยังมีโรสแมรี ไว้เพื่อความทรงจำ” อีกนัยหนึ่งความหมายของดอกสีม่วงอ่อนของโรสแมรีนั้นมีความหมายที่สื่อถึงความรักที่นิรันดร แม้จะพลัดพรากจากกันแต่ก็ยังคงรักกันเสมอมา

ใบใช้เป็นเครื่องเทศสำหรับปรุงยาและอาหาร ใบเล็กปลายแหลมคล้ายเข็ม ความยาวของใบจะอยู่ที่ประมาณ 4-5 เซนติเมตร และกว้างเพียง 2-4 มิลลิเมตรเท่านั้น เวลาปรุงอาหารจึงไม่ต้องบดให้ละเอียดมากนัก เชฟบางท่านก็โรยไปทั้งใบเลย แต่ปัจจุบันที่วางขายในซูเปอร์มาร์เก็ตก็จะมีลักษณะเป็นผงป่นบรรจุขวดคล้ายพริกไทยเพื่อให้ง่ายต่อการเก็บรักษา

โรสแมรีมีกลิ่นหอม รสร้อน ดับความเลี่ยน ฝรั่งบางบ้านก็มักจะใช้โรสแมรีปรุงอาหารแทนพริกไทยที่มีความฉุนมากไป ใบมีสีเขียวแก่ตลอดทั้งปี ไม่เปลี่ยนสี ใบจะปกคลุมไปด้วยขนอ่อน ดอกที่เห็นกันส่วนใหญ่เป็นสีม่วง แต่ถ้าสภาพอากาศหนาวจัดจะขึ้นเป็นสีขาวหรือสีชมพูก็ได้

โรสแมรีมีสารฟลาโวนอยด์ที่พบได้ในธัญพืช เช่น อัลมอนด์ และเมล็ดโกโก้ และพบในผักผลไม้บางชนิด แต่ใน โรสแมรีจะมีสารฟลาโวนอยด์อยู่หลายประเภท เช่น ไดออสมิน ไดออสเมติน เจนกวานิน และเอพิเจนิน สารเหล่านี้มีประโยชน์ต่อร่างกาย เพราะมีสรรพคุณที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง และยังช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับผนังหลอดเลือด และสารเจนกวานินก็ช่วยกระตุ้นการผลิตคอลลาเจนได้ ทำให้โรสแมรีเป็นสมุนไพรแห่งวัย ช่วยลดเลือนริ้วรอยได้ จึงถูกนำไปสกัดเป็นครีมบำรุงผิวได้ด้วย นอกจากนี้ในโรสแมรียังมีกรดโรสมารินิก ที่ช่วยต้านการอักเสบของแผล ช่วยฆ่าเชื้อโรค เชื้อไวรัสได้ หากนำโรสแมรีผสมน้ำและบดให้เละ นำมาพอกแผลก็จะช่วยบรรเทาการอักเสบของแผล และช่วยฆ่าเชื้อโรคในแผลได้

งานวิจัยเมื่อเร็วๆ นี้นักวิจัยของวิทยาลัยพยาบาล มหาวิทยาลัยฟลอริดาแอตแลนติก ทดสอบผลจากการสูดดมน้ำมันหอมระเหยโรสแมรีและลาเวนเดอร์ที่มีต่อระดับความเครียดและวิตกกังวล การทดสอบทำกับนักศึกษาพยาบาลจำนวน 40 คน โดยให้คนเหล่านี้ทำข้อสอบแล้วมาจัดระดับความเครียด ชีพจร และความดันเลือด จากนั้นให้อาสาสมัครเหล่านี้ไปทำข้อสอบครั้งที่ 2 โดยสูดดมน้ำมันหอมระเหยลาเวนเดอร์ก่อนและระหว่างการทำข้อสอบด้วย สุดท้ายให้ไปสอบครั้งที่ 3 โดยเปลี่ยนมาสูดดมน้ำมันโรสแมรี

นักวิจัยรายงานว่า นักศึกษาพยาบาลระบุว่า ในการสอบ การสูดดมน้ำมันโรสแมรีช่วยได้มากกว่าน้ำมันลาเวนเดอร์ โดยช่วยให้จำได้และตื่นตัวระหว่างการสอบ ส่วนลาเวนเดอร์นั้นทำให้ผ่อนคลายจนลดทอนความสามารถในการทำข้อสอบไป นักวิจัยสรุปว่า โรสแมรีช่วยเพิ่มการรับรู้ เพิ่มสมาธิ และทำให้ตื่นตัวมากขึ้น

งานวิจัยหนึ่งเมื่อปี 2007 นักวิทยาศาสตร์ชาวไต้หวันวิเคราะห์สารสกัดจากใบโรสแมรีและระบุว่ามีสารประกอบสำคัญ 5 ชนิด ซึ่งพวกเขาทำการทดสอบและได้ข้อสรุปในเวลาต่อมาว่า โรสแมรีเป็น “‘สมุนไพรต้านอักเสบและป้องกันการเกิดเนื้องอก”

19 ประโยชน์และสรรพคุณของโรสแมรี

1. โรสแมรีเป็นสมุนไพรของเชฟ จุดเด่นคือทำให้อาหารอร่อย กลมกล่อม

2. โรสแมรีนำไปแช่ในไวน์ หรือสปาร์คกลิ้งไวน์จะช่วยเพิ่มความหอม และลดอาการมึนเมา

3. โรสแมรีนำไปผสมในแป้งขนมปังอบ จะช่วยให้นิ่มฟูมากขึ้น

4. โรสแมรีมีสรรพคุณช่วยดับกลิ่นคาวปลา ใช้โรยบนสเต็กเนื้อปลาจะช่วยเพิ่มความหอมไร้ความคาว

5. สรรพคุณดีของโรสแมรีช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก

6. โรสแมรีนำไปสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย หยดลงในสบู่อาบน้ำช่วยลดกลิ่นเหงื่อ กลิ่นตัวได้

7. โรสแมรีบดนำไปแช่ในน้ำอาบช่วยลดกลิ่นตัว แช่เท้าช่วยขจัดกลิ่นเท้า

8. โรสแมรีมีสารที่มีประโยชน์ช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็ง

9. ประโยชน์ของโรสแมรีช่วยให้เลือดไหลเวียนสะดวก

10. โรสแมรีช่วยรักษาแผลสดได้

11. โรสแมรีมีสรรพคุณช่วยลดอาการอักเสบ

12. โรสแมรีเป็นยารักษาไข้หวัด แก้ไอ ทำให้ชุ่มคอ

13. กลิ่นของโรสแมรีช่วยแก้อาการเมาเรือ วิงเวียน แก้ปวดศีรษะ

14. โรสแมรีนำไปสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย หยดลงในแชมพูสระผมช่วยแก้ปัญหาผมร่วง ผมบาง และทำให้ผมนิ่ม

15. โรสแมรีนำไปสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย หยดลงในแชมพูสระผมช่วยแก้ปัญหาคันศีรษะ และช่วยขจัดรังแค

16. ใบโรสแมรีนำไปแช่ในเครื่องดื่มจะช่วยคลายความอ่อนเพลีย เพิ่มพลัง และมีสมาธิ

17. โรสแมรีช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับผนังหลอดเลือด

18. สรรพคุณโรสแมรีช่วยให้ผิวกระชับ เสริมสร้างการผลิตคอลลาเจนในร่างกาย

19. ประโยชน์ของโรสแมรีช่วยให้เด็กที่มีสมาธิสั้น มีความจำและจดจ่อมากขึ้น

ผู้ที่ห้ามรับประทานหรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโรสแมรี

1. ความดันโลหิตสูง
2. แนวโน้มที่จะเกิดอาการชัก
3. ตั้งครรภ์, ให้นมบุตร
4. วัยเด็ก (เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี)
5. โรคภูมิแพ้

เคล็ดลับนักซื้อ หาซื้อใบโรสแมรีแห้งได้ตามร้านขายเครื่องเทศ แผนกเครื่องเทศในซูเปอร์มาร์เก็ต หรือร้านขายเครื่องหอมและน้ำมันหอมระเหย ปัจจุบันในซูเปอร์มาร์เก็ตหลายแห่งมีใบโรสแมรีสดขาย หรือจะลองปลูกเองไว้ในสวนก็ได้

สุขสาระ กรกฎาคม 2560